Op woensdag 27 september was er in het gemeentehuis van Venray een bestuurlijk overleg over vliegbasis De Peel. De staatssecretaris van Defensie, Christophe van der Maat, kwam uitleg geven over de stand van zaken.
Namens de regiogemeenten waren bestuurders van Venray en Gemert-Bakel bij dit overleg aanwezig. Ook de betrokken gedeputeerden van de provincies Limburg en Brabant waren erbij.
Proces ligt tijdelijk stil
De staatssecretaris vertelde dat het proces naar heropening tijdelijk stil komt te liggen. De reden is dat alle ruimtevragen van alle ministeries, dus naast defensie ook wonen, energie, natuur, landelijk gebied, economie enzovoort een plek krijgen in het Nationaal Programma Ruimte van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Dat betekent dat het kabinet alle opgaven in het gebied De Peel op nationaal niveau in samenhang gaat bekijken en beoordelen. Dat is goed nieuws, want daar heeft de regio ook steeds op aangedrongen. Er is ook wel een keerzijde aan dit nieuws: het blijft langer onduidelijk of de vliegbasis er komt of niet. En dat is slecht nieuws voor ondernemers in het gebied die langer in onzekerheid blijven over de toekomst van hun bedrijf. Kunnen zij innoveren, moeten zij stoppen of kunnen de kinderen het bedrijf opvolgen?
Nieuwe ruimtevragen en berekeningen
De afgelopen maanden heeft Defensie een onderzoek laten doen naar de stikstofbelasting van het gebied als de heropening door zou gaan. Dat rapport ligt er, maar heeft geen waarde meer. Daarin wordt beschreven dat de extra stikstofuitstoot die dat oplevert in ieder geval meevalt. Volgens staatssecretaris Van der Maat van defensie is het rapport nog maar een eerste signaal en zijn meer berekeningen nodig. Want het National Programma Ruimte kan gevolgen hebben voor het aantal en soort activiteiten in De Peel in de toekomst. Die vragen weer om nieuwe berekeningen.
Op dit moment wordt er niet gevlogen op Vredepeel. Maar defensie zegt de basis nodig te hebben omdat er geen ruimte meer is in Nederland om te vliegen. In het buitenland oefenen wordt al gedaan, maar er is ook meer ruimte nodig in eigen land. Bijvoorbeeld op Vredepeel. Daar gaat het dan om 1800 vluchten met de F35 per jaar. Ook komen er 600 vluchten per jaar met helikopters. Het gaat per jaar om 3 periodes van 6 weken.
De staatssecretaris vertelde dat de overheid een nieuwe inventarisatie gaat doen als het gaat om de stikstofruimte in Nederland. "Er gaat gekeken worden welke claims op deze ruimte het meest noodzakelijk zijn." Zo moet er veel gebeuren op het gebied van bijvoorbeeld woningbouw en de agrarische sector. "Maar straaljagers moeten ook kunnen landen in Nederland en die ruimte is op." De inventarisatie zou dan in het tweede kwartaal van 2024 klaar moeten zijn.
NAVO-oefening JPOW schrappen
Volgens Van der Maat zou de extra vliegruimte voor de luchtmacht dus in de Peel kunnen zijn, maar het kan ook nog steeds ergens anders. Het nieuwe kabinet moet daar een besluit over gaan nemen. De uitstoot van stikstof is wat Van der Maat betreft in ieder geval 'geen showstopper meer' als het om de Vredepeel gaat. Maar op het moment dat voor De Peel wordt gekozen, komen er nieuwe onderzoeken en ook een nieuwe stikstofberekening.
Het lijkt dus een moeilijke boodschap om uit te leggen aan omwonenden. Zoveel vluchten per jaar en toch binnen de normen van de stikstof blijven. Maar in het rapport wordt niet uitgegaan van de situatie zoals die nu is op de vliegbasis. Het rapport gaat uit van een besluit uit 1960, waarbij één squadron F16’s gestationeerd mag staan op de vliegbasis. "Dat is nu eenmaal de staande vergunning op dit moment", zegt Van der Maat. De extra stikstofuitstoot is dus vanuit die situatie berekend.
Het rapport beschrijft verder dat als de grote NAVO-oefening JPOW geschrapt wordt, er ook minder uitstoot zal zijn. Ook kunnen volgens Van der Maat allerlei aanpassingen in de bedrijfsvoering gedaan worden om de uitstoot te verminderen.
Een nieuw kabinet gaat vergaderen en besluiten over de Nationale Nota Ruimte. Dat zal in de loop van 2024 gebeuren.
