Op verzoek van de NAVO plaatsen Duitsland en Nederland Patriot-luchtverdedigingssystemen in de omgeving van de luchtmachtbasis in Sliac, in centraal Slowakije. Het kabinet liet 8 maart al weten dit voornemens te zijn. Vandaag is definitief besloten dat de systemen worden ingezet. Zij zijn bedoeld om bondgenootschappelijke afschrikking te versterken en om het Slowaaks grondgebied en haar inwoners te beschermen tegen eventuele raketdreiging. Slowakije grenst aan Oekraïne. De Patriots zijn vanaf medio april operationeel voor een periode van maximaal zes maanden.

De Patriot-luchtverdedigingssystemen zijn gestationeerd in Vredepeel.

Minister Ollongren: "Het kabinet acht het van groot belang een actieve militaire bijdrage te leveren aan de versterking van de afschrikking en verdediging van het NAVO bondgenootschap", zo schrijft de bewindsvrouw aan de Tweede Kamer. "De verslechterde veiligheidssituatie in Europa als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne maakt deze bijdrage noodzakelijk." Daarnaast vindt ze het ook van belang om te voldoen aan het verzoek van onze strategische partner Duitsland om gezamenlijk op te treden in Slowakije. "Met deze concrete militaire inzet wordt de nauwe samenwerkingsrelatie tussen beide landen verder vorm gegeven."

De Patriot is een grond-luchtgeleidewapensysteem waarmee vliegtuigen, helikopters en snelle ballistische en kruisraketten zijn uit te schakelen. Dat kan tot op 20 kilometer hoogte en op een afstand van 60 kilometer. De Patriots staan vanaf begin april gereed om naar onze NAVO-bondgenoot Slowakije af te reizen. Wanneer zij precies gaan is mede afhankelijk van de planning van Duitsland. De Patriots worden in Slowakije ingebed in de NAVO-commandostructuur.

De Patriot is bij uitstek een wapensysteem dat gericht is op defensieve inzet. Nederland gebruikt PAC-2 en PAC-3 raketten. De PAC-2 ontploft in de buurt van het doelwit, dat wordt vernietigd door de wolk van scherven. De PAC-3 heeft geen explosieve springkop. De raket schakelt het doel uit door er tegenaan te vliegen. De PAC-3, zoekt zelf zijn doel en is daardoor zeer effectief om snelle ballistische raketten en kruisraketten uit te schakelen.

Defensie beschikt sinds 1987 over de Patriot, die daarna nog is gemoderniseerd. De luchtverdedigers werken nauw samen met hun Duitse collega's. Nederland levert 1 Patriot-vuureenheid, Duitsland 2. Vanuit Nederland gaan er ongeveer 150 militairen met de Patriots mee naar Slowakije.

De Patriot is in Europa een zogenoemde niche-capaciteit. Alleen Duitsland, Griekenland, Spanje en Nederland beschikken erover. Patriot staat voor Phased Array Tracking Radar to Intercept On Target. Een Patriot-raket volgt een doel en onderschept het met behulp van een elektronisch gestuurde radarbundel.

De Nederlandse Patriots zijn eerder in 1991 ingezet tijdens de eerste Golfoorlog, vervolgens tijdens de volgende Golfoorlog in 2003. De laatste keer dat Patriots in het buitenland waren gestationeerd was in de periode 2013 tot begin 2015. Met meer dan 200 militairen stonden de luchtverdedigingssystemen in Zuid-Turkije om het land te beschermen tegen ballistische raketten uit Syrië.

Nederland en Duitsland bereiden samen de plaatsing van Patriots in Slowakije voor. Dat gebeurt op verzoek van de NAVO. Met de grond-luchtgeleidewapensystemen zijn vliegtuigen, helikopters en snelle ballistische en kruisraketten uit te schakelen. Dat kan tot op 20 kilometer hoogte en op een afstand van 60 kilometer. Het kabinet is in principe akkoord met de inzet van Patriots, zo liet minister Kajsa Ollongren vandaag weten.

De Patriot-luchtverdedigingssystemen zijn bedoeld om de oostflank van het NAVO-verdragsgebied te beschermen tegen inkomende projectielen. Wat Ollongren betreft vertrekken de 150 tot 200 luchtverdedigers zo snel als mogelijk na een formeel kabinetsbesluit.

Defensie beschikt sinds 1987 over de Patriot, die daarna nog is gemoderniseerd. Deze zijn gestationeerd in Vredepeel. De luchtverdedigers werken nauw samen met hun Duitse collega’s. De Patriot is in Europa een zogenoemde niche-capaciteit. Alleen Duitsland, Spanje en Nederland beschikken erover.

Patriot staat voor Phased Array Tracking Radar to Intercept On Target. Een Patriot-raket volgt een doel en onderschept het met behulp van een elektronisch gestuurde radarbundel.

De Nederlandse Patriots zijn eerder in 1991 ingezet tijdens de eerste Golfoorlog, vervolgens tijdens de volgende Golfoorlog in 2003. De laatste keer dat Patriots in het buitenland waren gestationeerd was in de periode 2013 tot begin 2015. Met meer dan 200 militairen stonden de luchtverdedigingssystemen in Zuid-Turkije om het land te beschermen tegen ballistische raketten uit Syrië.

Nederland en Duitsland werken al intensief samen op het gebied van lucht- en raketverdediging, maar voor het eerst in de geschiedenis ondertekenen ze een concept over de wijze van geïntegreerd optreden. Dit is belangrijk, want de Duitse en Nederlandse luchtverdedigers staan in 2023 samen, als één binationale eenheid, paraat voor NAVO’s snelst inzetbare interventiemacht. Vanaf dat moment kunnen ze binnen enkele dagen overal ter wereld worden ingezet.

Op maandag 7 februari ondertekenen de Duitse commandant grondeenheden brigadegeneraal Volker Samanns en de Nederlandse plaatsvervangend commandant Landstrijdkrachten generaal-majoor Rob Jeulink de wijze van optreden voor de Duitse en Nederlandse luchtverdedigingseenheden. In de wijze van optreden staat beschreven hoe de eenheden, met elkaar geïntegreerd als één binationale eenheid, bescherming bieden tegen luchtdreigingen. Er zijn afgesproken werkwijzen en procedures die ervoor zorgen dat alle luchtverdedigers op dezelfde golflengte zitten bij een mogelijke inzet.

Binationaal samenwerken is voor de luchtverdedigers van het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando (DGLC) niet nieuw. De Duitse eenheid Flugabwehrraketengruppe 61 uit Todendorf in Noord-Duitsland staat al bijna 4 jaar onder het bevel van het DGLC. Optreden vond altijd naast elkaar plaats, in plaats van mét elkaar. Met de oprichting van de Binational Short Range Air Defence Task Force (BSTF), is er één eenheid gevormd uit Duitse en Nederlandse luchtverdedigers en wapensystemen tegen luchtdreigingen op de korte afstand. Met deze oprichting is de samenwerking tussen Nederland en Duitsland verder geïntegreerd en geïntensiveerd.

In 2023 moeten de luchtverdedigers binnen enkele dagen inzetbaar zijn als onderdeel van het snelst inzetbare deel van de NAVO Response Force genaamd de Very High Readiness Joint Task Force (VJTF). De VJTF bestaat uit ongeveer 20.000 militairen uit verschillende landen met verschillende specialisaties onder andere van de land-, luchtmacht en marine en dient als punt van de speer bij een mogelijke inzet waar dan ook ter wereld.

De BSTF is op dit moment aan het opwerken om vóór eind 2022 volledig gecertificeerd te zijn voor het snelst inzetbare deel van de NAVO-flitsmacht. Om die reden wordt er intensief geïntegreerd geoefend om volledig op elkaar ingespeeld te raken. Grootschalig oefenen vond eerder in 2019 tijdens Tobruq Legacy plaats in Polen en vorig jaar in Nederland tijdens Cerberus Knife. Ook nu in 2022 zijn de luchtverdedigers volop in Nederland aan het oefenen in tijdens Cerberus Dagger.

Cerberus Dagger is op 31 januari gestart en eindigt 10 februari en speelt zich grotendeels af in de omgeving tussen Helmond, Weert, Roermond, Venlo, Venray en Uden. Naast het voeren van luchtverdedigingsoperaties oefenen de eenheden ook het correct uitvoeren van besluitvormingsprocessen en verplaatsingen. De omgeving kan militairen overdag en ’s nachts tegenkomen bij verplaatsingen over de weg.

Een goed geïntegreerde luchtverdediging is cruciaal voor de bescherming van grondeenheden en vitale infrastructuur tegen verschillende dreigingen uit de lucht zoals raketten, vliegtuigen en helikopters.