In april 2021 startte Huisartsenpost (HAP) Noord-Limburg met een pilot palliatieve zorgdienst (PZ-dienst).

Na een pilotperiode van bijna 1,5 jaar werd afgelopen week door de leden van Cohesie het besluit genomen om de dienst een vaste plek te geven binnen de huisartsenpost. Daarmee is Noord-Limburg, als tweede huisartsenpost in Nederland met een dienst speciaal voor palliatief- terminale patiënten, uniek. De PZ-dienst is er voor die patiënten waarvan de eigen huisarts/huisartsenpraktijk de palliatieve zorg niet zelf kan leveren. Door de inzet van één PZ-arts in het weekend en tijdens feestdagen van 08.00 uur tot 22.00 uur wordt continuïteit geboden worden voor deze patiëntengroep, zodat de patiënt en naasten niet steeds een andere huisarts zien. Alle palliatieve zorg tijdens deze uren is voor de huisarts die PZ-dienst heeft zodat de dienstdoende huisartsen op de HAP zich volledig kunnen richten op huisartsenspoedzorg.

Palliatieve zorg op de HAP
Palliatieve zorg aan patiënten in de terminale fase wordt primair en bij voorkeur door de eigen huisarts verleend. “Voor huisartsen blijft dat ook het uitgangspunt. Wij zijn zoveel mogelijk zeven dagen per week en 24 uur per dag beschikbaar voor onze eigen terminale patiënten. Maar door veranderende omstandigheden blijkt dit helaas in de praktijk voor een groeiend aantal huisartsen steeds moeilijker om waar te maken.”, vertelt Esther van Venrooij, huisarts in Maasbree en lid van de werkgroep die de pilot heeft vormgegeven. “Wanneer de eigen huisarts niet beschikbaar is, komen palliatieve zorgvragen bij de waarnemende huisarts van de HAP terecht. Deze patiënten hebben vaak een uitgebreide, complexe geschiedenis, er is grote (lijdens)druk en er moet veel aandacht en tijd beschikbaar zijn voor de naasten en andere betrokken hulpverleners. De ervaring leert dat deze intensieve taak binnen het reguliere werk van de HAP moeilijk in te vullen is. Met deze pilot is er een kwaliteitsslag gemaakt door zowel de palliatieve zorg voor kwetsbare patiënten in de weekenden te verbeteren, als de reguliere huisartsenspoedzorg op de HAP te ontlasten.”, vertelt Van Venrooij.

‘Tijd geeft rust.’

De huisartsen die PZ-diensten draaien zijn in het weekend gedurende 28 uur vanuit huis oproepbaar en inzetbaar voor uitsluitend visites aan en overleg over palliatieve patiënten, waarvan de eigen huisarts niet beschikbaar is. Koen Vanwersch, huisarts in Venlo-Zuid en één van de twaalf enthousiaste huisartsen die meedeed aan de pilot, kijkt tevreden terug. “Tijd geeft rust en dat is juist de grote meerwaarde van deze PZ-dienst. Het is belangrijk om juist in de laatste levensfase tijd te kunnen nemen voor de patiënt en zijn naasten. Bovendien is het belangrijk dat er zoveel als mogelijk een vast aanspreekpunt is, zowel voor de patiënt en familie als voor andere betrokken zorgverleners zoals de thuiszorg en verpleegkundigen in een hospice.”, aldus Vanwersch.

Waardevol voor patiënt én huisarts
Ook patiënten en hun naasten ervaren de PZ-dienst als waardevol: “Wij voelden ons begrepen en de huisarts heeft ons een telefoonnummer gegeven zodat wij haar konden bereiken als de gezondheidssituatie achteruit zou gaan in het weekend.” Medewerkers van hospices en thuiszorginstellingen hebben zich in de evaluatie ook positief uitgelaten over de korte lijn met de PZ-arts in het weekend, het proactieve beleid, de tijd die er nu is om rustig te overleggen en de tijd die er voor de patiënt en naasten is.

Cliëntenraad ondersteunt PZ-dienst
Ook de Cliëntenraad van Cohesie, sinds 2021 een belangrijk adviesorgaan binnen de coöperatie, heeft bij de start van de pilot al laten weten deze van harte te ondersteunen. Ton Linders, voorzitter Cliëntenraad; “Op basis van de evaluatiemomenten tijden de pilot heeft de Cliëntenraad geconstateerd dat de kwaliteit van de dienstverlening voor de patiënten (in hun laatste levensfase) en hun naasten is verbeterd. Wij zijn dan ook verheugd dat de inzet van de PZ-dienst een permanent karakter krijgt binnen HAP Noord-Limburg.”

Over Cohesie
Cohesie is een organisatie van, voor en door huisartsen. Binnen dit samenwerkingsverband bundelen alle huisartsen in Noord-Limburg hun kennis en krachten voor een sterke eerstelijns zorg die de individuele praktijken overstijgt. De praktische uitvoering hiervan wordt verzorgd door een aantal werkmaatschappijen die vallen onder de coöperatie.